ज्ञानात भर

 *माणूस मांसाहारी आहे की शाकाहारी…*

शिक्षकांनी दिले अद्भुत ज्ञान.....

एकदा एका चिंतनशील शिक्षकाने दहावीच्या विद्यार्थ्यांना विचारले की तुम्ही लोक कुठेतरी जात आहात आणि समोरून एखादा कीटक, कोळी किंवा साप, सरडा किंवा गाई-म्हैस किंवा यापेक्षा वेगळा कोणताही विचित्र प्राणी दिसला, जो तुम्ही आयुष्यात यापूर्वी कधीही पाहिला नसेल, तर प्रश्न पडतो. 

तुम्ही ते कसे ओळखता की तो प्राणी अंडी घालतो की बाळाला जन्म देतो ? हे कसे ओळखाल?

बहुतेक मुले गप्प बसली. तर काही मुलांमध्ये कुजबुज, धांदल चालूच राहिली….

दोन मिनिटांनंतर शांतता झाली तेव्हा त्या चिंतनशील शिक्षकाने स्वतः सांगितले.

 

खूप सोपे आहे, ज्यांचे कान बाहेर दिसतात ते सर्व बाळ देतात आणि ज्यांचे कान बाहेर दिसत नाहीत असे प्राणी ते अंडी घालतात.....

 

मग दुसरा प्रश्न विचारला -

मला सांगा तुम्हा लोकांसमोर एखादा प्राणी आला आहे. मग तुम्हाला कसे कळणार की तो शाकाहारी आहे की मांसाहारी ?

 

कारण तुम्ही त्याला याआधी जेवतानाही पाहिले नसेल,

 

पुन्हा तेच कुतूहल आणि खुसर फुसरचे आवाज मुलांमध्ये.....

शिक्षक म्हणाले-

 

बघा खूप सोपे आहे. ज्या जीवांचे डोळे गोलाकार बाह्य रचना आहेत, ते सर्व मांसाहारी आहेत.

 

उदाहरणार्थ, कुत्रा, मांजर, बाज पक्षी, सिंह, लांडगा, गरुड किंवा आपल्या सभोवतालचा कोणताही प्राणी ज्याचे डोळे गोल आहेत, तो मांसाहारी असेल.

 

त्याचप्रमाणे डोळ्यांची बाह्य रचना लांबलचक आहे, ते सर्व प्राणी शाकाहारी आहेत.

 

उदाहरणार्थ, हरिण, गाय, हत्ती, बैल, म्हैस, बकरी इ. त्यांचे डोळे बाहेरून लांब असतात.

मग चिंतनशील शिक्षकाने मुलांना विचारले-

 

मुलांनो, आता मला सांगा माणसाचे डोळे गोल आहेत की लांबीचे?

यावेळी सर्व मुलांनी सांगितले की, मानवी डोळे लांब असतात...

 

ह्या वर शिक्षकांनी पुन्हा मुलांना विचारले मला सांगा, यानुसार माणूस शाकाहारी झाला की मांसाहारी? 

सर्व मुलांचे उत्तर शाकाहारी होते.

मग शिक्षकाला विचारले मुलांनो आता हे सांगा की मग मानवातील अनेक लोक मांसाहार का करतात ?

 

तर यावेळी मुलांनी अतिशय गंभीर उत्तर दिले आणि ते उत्तर होते की अज्ञानामुळे किंवा मूर्खपणामुळे.

मग त्या चिंतनशील शिक्षकाने मुलांना आणखी एक गोष्ट सांगितली ती म्हणजे, 

 

ज्यांची नखे तीक्ष्ण आहेत, ते सर्व प्राणी मांसाहारी आहेत. जसे- सिंह, मांजर, कुत्रा, बाज, गिधाड किंवा तीक्ष्ण टोकदार नखे असलेला इतर कोणताही प्राणी....

 

आणि ज्या प्राण्यांची नखे रुंद आणि सपाट आहेत, ते सर्व शाकाहारी आहेत. उदाहरणार्थ, गाय, घोडा, गाढव, बैल, हत्ती, उंट, हरिण, बकरी इ.

यानुसार आता मला सांगा आपली नखे तीक्ष्ण, धारदार की सपाट रुंद असतात?

सर्व मुले म्हणाली रुंद सपाट,

मग शिक्षकाने विचारले,

 

आता मला सांगा, यानुसार माणूस कोणत्या जीवांच्या श्रेणीत आला? सर्व मुले एकाच आवाजात म्हणाली शाकाहारी.

मग शिक्षकांनी तिसरी गोष्ट मुलांना सांगितली,

शाकाहारी प्राणी हे पाण्याला तोंड लावून पाणी पितात

उदाहरणार्थ गाय, म्हैस, बकरी, हत्ती, घोडा ई. अगदी मनुष्य सुद्धा.

याउलट मांसाहारी प्राण्यांना पाण्यास तोंड लावून पाणी पिता येत नाही व ते जिभेने लपकुन पाणी पितात. उदा. कुत्रा, वाघ, सिंह ई.

मग शिक्षकांनी चौथी गोष्ट मुलांना सांगितली की,

 

जे प्राणी किंवा पशु घाम गाळतात, ते सर्व शाकाहारी आहेत,

उदाहरणार्थ, घोडा, बैल, गाय, म्हैस, खेचर इत्यादी अनेक प्राणी.

 

तर मांसाहारी प्राण्यांना घाम येत नाही, त्यामुळे नैसर्गिकरित्या ते जीव जीभ बाहेर काढून लाळ टपकत असताना श्वास घेतात. अशा प्रकारे ते त्यांच्या शरीरातील उष्णता नियंत्रित करतात.

त्यामुळे असा प्रश्न निर्माण होतो की माणसांना घाम येतो की लोक त्यांच्या जिभेने तापमान समायोजित करतात ?

सर्व मुलांनी सांगितले की माणूस घाम गाळतो,

शिक्षक म्हणाले की बरं आता सांगा ...

 

या वस्तुस्थितीवरू मनुष्य कोणत्या वर्गातील आहे हे सिद्ध झाले, सर्व मुले एकत्र म्हणाली -

 

शाकाहारी.

सर्व लोक, विशेषत: अहिंसा, सनातन धर्म, संस्कृती आणि परंपरांवर विश्वास ठेवणारे, नैतिक-बौद्धिक ज्ञान देण्यासाठी किंवा मुलांना शिकवण्यासाठी अशी संभाषण शैली विकसित करू शकतात. यातून ते जे शिकतील ते त्यांना आयुष्यभर उपयोगी पडेल.

 

लक्षात ठेवा, अभ्यास करताना तुम्हाला कंटाळा येणार नाही.

मुले मोठी झाली तर माहिती नसल्यामुळे शाकाहारी माणूस मांसाहार कसा वापरतो हे देखील सांगा आणि हे ही सांगतो की जेंव्हा अन्न पिकत नव्हते, तेंव्हा माणसे मांस खात असतं, हे अगदी चुकीचे आहे. तेंव्हा मानव कंद खाऊन जगायचे. कंद मूळं आणि फळांवर, जे योग्य आहे आणि त्यांची रचना आणि निसर्गाशी देखील जुळते.

ज्ञानात भर म्हणून पाठवित आहे बाकी ज्याचे त्याचे व्यक्ती स्वातंत्र्य. 

माझ्यासह सर्वांचेच....